Jak powstają turbulencje w samolocie i czym one są?

Turbulencje podczas lotu to powszechnie występujące zjawisko w trakcie podróży. Jest ono jedną z głównych przyczyn, powodującej u wielu osób strach przed lataniem, gdyż podczas nich dochodzi do nagłych wstrząsów, zmian wysokości i chwilowej utraty stabilności samolotu. Skąd się biorą turbulencje i czy rzeczywiście stanowią zagrożenie dla podróżnych? Odpowiedzi na te pytania prezentujemy w artykule.

Co to są turbulencje?

Turbulencje to zjawisko polegające na nagłych i nieprzewidywalnych zmianach w ruchu powietrza wokół samolotu. Mogą powodować wstrząsy i drgania odczuwane przez podróżnych, wynikające ze zmian prędkości oraz kierunku lotu maszyny.

Mimo że odczuwane turbulencje nie zaliczają się do najprzyjemniejszych doświadczeń, są naturalnym elementem latania i nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa samolotu. Nowoczesne modele maszyn są zaprojektowane tak, aby być na nie w pełni odporne, z kolei załoga znajdująca się na ich pokładzie jest przeszkolona w zakresie radzenia sobie w przypadku wystąpienia tego zjawiska.

Skąd się biorą turbulencje?

Nie ma jednej odpowiedzi na to jak powstają turbulencje w samolocie. Dlatego dzielą się one na trzy rodzaje, ze względu na doprowadzające do nich przyczyny. Pierwszymi z nich są turbulencje atmosferyczne, wynikające z burz, prądów strumieniowych oraz frontów atmosferycznych, w których spotykają się masy powietrza o różnych temperaturach i wilgotności.

Oprócz nich wyróżnia się także:

• turbulencje termiczne, powstające, gdy ciepłe masy powietrza unoszą się, a zimne opadają, doprowadzając do ich nieregularnych ruchów,
• turbulencje związane z ukształtowaniem terenu, które wynikają ze zmian ruchu powietrza spowodowanych przez góry lub doliny, zmuszających do jego wznoszenia się, opadania lub rozpraszania.

Jak wyglądają turbulencje w samolocie?

W zależności od tego co powoduje turbulencje w samolocie i jaka jest ich skala, pasażerowie mogą doświadczać różnych związanych z nimi odczuć. Najczęściej przyjmują one postać nagłych wstrząsów, które przypominają te podczas jazdy samochodem po nierównej drodze. Oprócz tego w wyniku zmian ruchu powietrza samolot może zacząć kołysać się w górę i w dół. Niekiedy pasażerowie mogą również odczuwać momenty, gdy maszyna nagle opada lub wznosi się, co przypomina przelatywanie przez niewidzialną „dziurę” w powietrzu.

W czasie turbulencji piloci regularnie informują podróżnych o sytuacji. Wydają komunikaty, wyjaśniając przyczyny oraz przewidywany czas trwania tego zjawiska. Podczas jego występowania załoga może również zalecić zapięcie pasów, które zapewnią bezpieczeństwo oraz zminimalizują ryzyko ewentualnych urazów w przypadku silnych wstrząsów.

Gdzie występują największe turbulencje? Najbardziej ryzykowne trasy

Jeśli weźmiemy pod uwagę to, co to są turbulencje w samolocie i z czego wynikają, łatwo można określić trasy, na których istnieje największe ryzyko ich wystąpienia. Zaliczają się do nich przede wszystkim przeloty nad oceanami, a szczególnie nad Atlantykiem, gdzie częstym zmianom ulegają prądy konwekcyjne.

Oprócz nich turbulencje są również powszechnie występującym zjawiskiem na trasach biegnących w pobliżu rejonów górskich, które wymuszają zmiany ruchu powietrza. Najsilniej są one odczuwane w szczególności pobliżu Himalajów, Andów i Alp.

Warto jednak pamiętać o tym, że tak naprawdę podczas każdego lotu, niezależnie od jego trasy może wystąpić krótkotrwała utrata sterowności samolotu. Nie należy się jednak jej bać.

Co robić podczas wystąpienia turbulencji w trakcie lotu?

Gdy w trakcie lotu wystąpią turbulencje, należy przede wszystkim zachować spokój i wykonywać polecenia załogi, która doskonale wie, jak postępować w takiej sytuacji. Nawet jeśli odczuwane wstrząsy są łagodne, konieczne jest zapięcie pasów, które zapewnią bezpieczeństwo, gdyż w takiej sytuacji ruchy samolotu są nieprzewidywalne i mogą się nagle nasilić. Dodatkowo warto również unikać wstawania z miejsc siedzących i korzystania z toalety do czasu, aż turbulencje ustąpią.

Osoby, dla których tego typu sytuacje są wyjątkowo stresujące, powinny natomiast w miarę możliwości wybierać na pokładzie miejsca ulokowane nad skrzydłami samolotu, w których obszarze turbulencje są najmniej odczuwalne. Dodatkowo podczas ich wystąpienia mogą zastosować proste techniki relaksacyjne polegające na skupieniu się na oddechu, które pomogą zredukować napięcie. Dobrym rozwiązaniem jest także słuchanie ulubionej muzyki czy oglądanie filmu, które pozwoli odciągnąć myśli od kreowania czarnych scenariuszy w głowie.

Aby mniej stresować się przed lotem, warto również pamiętać o tym, że turbulencje są jego częścią, wynikającą z naturalnych zmian ruchu powietrza. Z kolei samoloty są projektowane tak, aby radzić sobie z nimi. Dzięki nowoczesnemu wyposażeniu w zaawansowane technologie umożliwiają również monitorowanie i przewidywanie pilotom występowanie turbulencji, a tym samym dostosowywanie tras i wysokości lotu w celu minimalizacji ich wpływu na komfort podróży pasażerów.